02. July 2021Πράσινες μεταβατικές επενδύσεις στη Δυτική Μακεδονία

Το εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) αντιμετωπίζει όλα τα ζητήματα που προκύπτουν από τη στρατηγική απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποσύρει όλους τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής λιγνίτη έως το 2028, συμπεριλαμβανομένης μιας ενεργούς διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς. Ως εκ τούτου, το όραμα για την «επόμενη μέρα» σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση στη Δυτική Μακεδονία θα βασιστεί σε πέντε πυλώνες αειφόρου ανάπτυξης:

 

 

Προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία μετάβασης τοπικά, τα ακόλουθα ενδεικτικά μέτρα περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) και βρίσκονται στη φάση εκκίνησης ή εφαρμογής:

• Εγκατάσταση 2 GW ηλιακών φωτοβολταϊκών έργων στη Δυτική Μακεδονία (συνεργασία μεταξύ της ΔΕΗ Α.Ε. και της γερμανικής εταιρείας RWE AG)
• Συμφωνία της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ (ΕΛΠΕ) με τη γερμανική εταιρία Juwi για την άμεση κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 204MW στην Κοζάνη
• Χωρικός σχεδιασμός για την αναπτυξιακή προοπτική των λιγνιτικών περιοχών με διαδικασίες

επίσπευσης

• Υποστήριξη των σχεδίων των τοπικών φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων
• Αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κηρύξει τις λιγνιτικές περιοχές ως ειδικές φορολογικές

ζώνες με ειδικά φορολογικά κίνητρα

• Δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας της Δυτικής Μακεδονίας

Στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου να εξειδικευτούν οι δράσεις των προαναφερόμενων πέντε (5) πυλώνων ανάπτυξης, καταρτίζεται το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΠΔΑΜ) για την περίοδο 2021-2027, το οποίο περικλείει το αναλυτικό Εδαφικό Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο υποδεικνύει τις περιοχές για τις οποίες θα γίνει χρήση των πόρων σύμφωνα με τους ειδικούς κανόνες και προδιαγραφές της  Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εναλλακτικές λύσεις για τηλεθέρμανση μετά το κλείσιμο των μονάδων λιγνίτη

Η καθολική απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων της Δυτικής Μακεδονίας με καταληκτική χρονολογία το 2028, ανέδειξε το σοβαρό πρόβλημα κάλυψης των θερμικών αναγκών των τοπικών συστημάτων τηλεθέρμανσης της τάξης των 400 θερμικών MW, τα οποία είναι συνδεδεμένα με τους λιγνιτικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.

Στην κατεύθυνση αυτή, η Κεντρική Κυβέρνηση σε συνεννόηση με τους τοπικούς δήμους, πρότεινε τη δημιουργία μιας νέας  διαδημοτικής Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Τηλεθερμάνσεις Δυτικής Μακεδονίας». Κεντρική ιδέα του σχεδίου αποτελεί η διασύνδεση, μέσω αγωγών μεταφοράς θερμικής ενέργειας, όλων των σημείων παραγωγής με όλα τα σημεία κατανάλωσης και η διαμόρφωση ενός ενιαίου επιχειρηματικού σχήματος με σύμπραξη των δημοτικών επιχειρήσεων  των τοπικών δήμων.

Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιο προβλέπει:

• την αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών στο μέγιστο δυνατό βαθμό,
• τη βελτιστοποίηση του μίγματος καυσίμων και των μέσων παραγωγής θερμικής ενέργειας συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου,
• την εξασφάλιση των αναγκαίων εφεδρειών και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της τιμολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Στο πλαίσιο αυτό, διαμορφώνεται ένας θερμικός κόμβος ο οποίος θα απαρτίζεται από τη νέα μονάδα Πτολεμαΐδα V,  μια νέα μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, καθώς και από ηλεκτρικούς λέβητες και λέβητες φυσικού αερίου. Το ύψος των προβλεπόμενων επενδύσεων υπερβαίνει τα €170 εκ.

Μακροπρόθεσμες προοπτικές και η οικονομία του υδρογόνου

Δεδομένου ότι  η οικονομία του πράσινου Υδρογόνου αποτελεί βασική στρατηγική επιλογή  για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, το Μάιο του 2021 και  στο πλαίσιο  εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI), κατατέθηκε η εθνική πρόταση με την  επωνυμία «White Dragon» Το έργο «White Dragon» θα αξιοποιεί ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια σε κλίμακα της τάξης του GW, για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης. Το παραγόμενο υδρογόνο θα αποθηκεύεται τόσο άμεσα (βραχυπρόθεσμη αποθήκευση) όσο  και έμμεσα (διοχέτευση στον αγωγό φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ) και στη συνέχεια, μέσω κυψελών καυσίμου υψηλής θερμοκρασίας θα προσφέρει στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας ηλεκτρική ενέργεια ως μία σταθερή μονάδα βάσης, συμπαραγωγής πράσινης ενέργειας και θερμότητας.

Πίνακας 1:Το Πρόγραμμα White Dragon με μια ματιά

Παράλληλα, βασικός στόχος του έργου «White Dragon» αποτελεί η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου Βιομηχανικού Ερευνητικού Κέντρου Υδρογόνου, στο πλαίσιο του Κόμβου Υδρογόνου Υψηλής Τεχνολογίας, Έρευνας, Ανάπτυξης & Καινοτομίας που θα δημιουργηθεί στη Δυτική Μακεδονία.

 

 

---

Συγγραφείς

Δημήτρης Ζιούζιος

Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (ΠΤΑ)

 

Ευάγγελος Καρλόπουλος

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)

Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ)

 

Παναγιώτης Φράγκος, Ζωή Βροντίση, Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης

E3Modelling S.A.