02. July 2021Επαναπροσδιορισμός και αναβάθμιση των προσόντων του εργατικού δυναμικού για τη μετάβαση στη Δυτική Μακεδονία

Το εργατικό δυναμικό στη Δυτική Μακεδονία ανέρχεται  σήμερα σε περίπου 115.400 εργαζόμενους, μειωμένο κατά 4.000  την περίοδο 2008-2019. Μέρος της απώλειας θέσεων εργασίας  καταγράφεται στα ποσοστά ανεργίας, δεδομένου ότι μέρος των ανέργων είτε μετανάστευσαν είτε δεν αναζητούν πλέον εργασία παραμένοντας ανενεργοί.

Όσον αφορά το  επίπεδο εκπαίδευσης  των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας, υπάρχει σημαντική αλλαγή στην κατανομή του πληθυσμού. Το κατώτερο επίπεδο (πρωτοβάθμια έως κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) μειώθηκε κατά 50% την τελευταία δεκαετία και ταυτόχρονα, υπάρχει αύξηση περίπου 16.200 ατόμων που ολοκλήρωσαν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ειδίκευσης καθώς και 9.500 άτομα που αποφοίτησαν από την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Αυτή η αλλαγή μπορεί να αντικατοπτρίζει μια ισχυρή δυνητική παραγωγική ικανότητα του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού, η οποία πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη φάση αναδιάρθρωσης και μετάβασης της τοπικής οικονομίας στην μετα-λιγνίτη εποχή. Η κατανομή του εργατικού δυναμικού στους τομείς της απασχόλησης παρουσιάζεται στο γράφημα 1.

 

Γράφημα 1: Η κατανομή του εργατικού δυναμικού της Δυτικής Μακεδονίας στους υποτομείς της απασχόλησης

 

Η Δυτική Μακεδονία είναι μια περιφέρεια με τις χαμηλότερες επιδόσεις του τομέα Έρευνας και Καινοτομίας σε εθνικό επίπεδο.  Η επιστημονική εξειδίκευση είναι περιορισμένη και επικεντρώνεται ουσιαστικά στις ενεργειακές τεχνολογίες που είναι επίσης εμφανείς στην πολύ ισχυρή τομεακή εξειδίκευση. Όσον αφορά το τελευταίο, η περιοχή έχει εφαρμόσει ορισμένα στοχευμένα έργα για την περαιτέρω ενίσχυση της θέσης της στον ενεργειακό τομέα, στην προσπάθεια κεφαλαιοποίησης της ενεργειακής της εξειδίκευσης.

Παρά τις εν λόγω δράσεις, η περιοχή δεν κατάφερε να δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και εγκλωβίστηκε  σε έναν φαύλο κύκλο όπου οι προσπάθειες διαφοροποίησης και ανάπτυξης στον τομέα της ενέργειας έχουν ενισχύσει την κυριαρχία του δημόσιου τομέα.

 

Αναβάθμιση ανθρώπινου δυναμικού

Στο πλαίσιο αυτό, το υπο διαβούλευση Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027, συμπληρωματικά προς τις παθητικές πολιτικές εισοδηματικής στήριξης και κοινωνικής προστασίας (πρόωρη συνταξιοδότηση, κινητικότητα), θα στηρίξει ενεργητικές πολιτικές της αγοράς εργασίας, όπως:

• η απόκτηση νέων δεξιοτήτων (skilling),
• η αναβάθμιση υφιστάμενων (upskilling) και η επανειδίκευση (reskilling),
• η διευκόλυνση για την αναζήτηση εργασίας, η υποστήριξη για την εναρμόνιση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής,
• η διευκόλυνση για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην προώθηση των ανέργων και των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας, αλλά και στους εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους, των οποίων η θέση εργασίας ή η δραστηριότητα επηρεάζεται από τη μετάβαση. Για την διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των ανωτέρω πολιτικών, θα ενισχυθούν και θα αξιολογηθούν  ως προς την επάρκειά τους, όλοι οι φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, οι οποίοι ενδιαφέρονται να παράσχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και διασύνδεσης με την αγορά εργασίας.

Έρευνα – καινοτομία – προηγμένες τεχνολογίες

Αφορά στη χρηματοδότηση δύο εμβληματικών έργων, που σηματοδοτούν τον παραγωγικό μετασχηματισμό και τη στροφή της περιφέρειας στην έρευνα και την καινοτομία:

Ζώνη Καινοτομίας στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, που θα  έχει αναφορές στη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας (start-up pathway) και για την οποία εκπονείται ήδη μελέτη σκοπιμότητας,

Πράσινο Κέντρο Δεδομένων και Υπερυπολογιστή Δυτικής Μακεδονίας (ΕΔΥΤΕ), έργο του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας, ενός από τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς φορείς της χώρας, που θα αποτελέσει μέρος της υπολογιστικής υποδομής της ΕΔΥΤΕ (R&E Cloud), συμβάλλοντας στην επέκταση των δυνατοτήτων παροχής προηγμένων υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, αλλά και την υποστήριξη λειτουργικότητας ανάκαμψης.

Τέλος, στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας προβλέπεται η δημιουργία ενός Ταμείου Καινοτομίας (Innovation Fund) για την πρόσθετη χρηματοδότηση νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται ή σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή.

 

 

---

Δημήτρης Ζιούζιος

Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (ΠΤΑ)

 

Ευάγγελος Καρλόπουλος

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)

Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ)

 

Παναγιώτης Φράγκος, Ζωή Βροντίση, Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης

E3Modelling S.A.