02. July 2021Θεσμικοί και κοινωνικοί εταίροι του σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης Δυτικής Μακεδονίας

Στο σύνολό τους, οι μέχρι τώρα παρεμβάσεις των τοπικών θεσμικών φορέων αναδεικνύουν μια διάχυτη επιφυλακτικότητα απέναντι στις εξαγγελίες για μια επιταχυνόμενη και χρονικά πιεστική διαδικασία απολιγνιτοποίησης, κατανοώντας όμως σε μεγάλο βαθμό την νομοτέλεια της λιγνιτικής απεξάρτησης. Επιπλέον, το σύνολο σχεδόν των φορέων συνομολογεί στα ακόλουθα:

 

• Δεν υπάρχει εναλλακτική οικονομική δραστηριότητα, η οποία θα μπορούσε να υποκαταστήσει μονοσήμαντα τις θέσεις εργασίας και τον πλούτο που προσέφερε για δεκαετίες η τοπική λιγνιτική βιομηχανία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το νέο παραγωγικό μοντέλο της Δυτικής Μακεδονίας οφείλει να στηρίζεται σε μια ισχυρά διαφοροποιημένη παραγωγική βάση με όρους συμπληρωματικότητας.

 

• Δεδομένου ότι από τον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση μέχρι την ηλεκτροκίνηση και την τεχνολογία Υδρογόνου, οι νέες παραγωγικές δραστηριότητες ΔΕΝ θα είναι έντασης εργασίας αλλά έντασης Γνώσης, η επένδυση στην Έρευνα και την Καινοτομία σε συνέργειες με την τοπική κοινωνία, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας.

 

• Οφείλει να υπάρξει μια στρατηγικά λελογισμένη ισορροπία μεταξύ εξωτερικών άμεσων επενδύσεων και της ανάπτυξης μιας ενδοπεριφερειακής παραγωγικής ικανότητας, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές μονο-εξαρτήσεις.

 

• Η αποκατάσταση των εξαντλημένων ορυχείων λιγνίτη, ο χωρικός σχεδιασμός, η προώθηση της απλοποίησης των αδειοδοτήσεων και η δρομολόγηση έργων υποδομής καταγράφονται ως σημαντικά προαπαιτούμενα από την πλευρά των θεσμικών φορέων.

 

Γίνεται προφανές  πως η ενεργειακή μετάβαση δεν σχετίζεται μόνο με της ορθή επιλογή τεχνικών λύσεων, αλλά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ανθρώπινες συνήθειες, τις συμπεριφορές και πρέπει να διασφαλίζει ότι καμία τοπική κοινωνία ή εργαζόμενος  δεν θα  παραμεληθεί (Δίκαιη Μετάβαση). Τα προαναφερθέντα έχουν πολύ μεγάλη σημασία για τη Δυτική Μακεδονία, όπου η ενεργειακή μετάβαση είναι συνδεδεμένη με  την ανάγκη για μια εκτεταμένη παραγωγική αναδιάρθρωση. Ως αποτέλεσμα,  η συμμετοχική λήψη των αποφάσεων, η διαφάνεια της πολιτικής δέσμευσης και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης είναι απαραίτητα για μια πετυχημένη και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση.

 

 

---

Συγγραφείς

Δημήτρης Ζιούζιος

Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (ΠΤΑ )

 

Ευάγγελος Καρλόπουλος

Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)

Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ)